Het gedrag van jouw hond kan verschillende oorzaken hebben. Het is belangrijk om eerst medische oorzaken uit te sluiten, voordat we aan de slag gaan met trainen. In deze column enkele voorbeelden.
De jonge hond Beau wilde niet gaan zitten. De eigenaar begon wat ongeduldig te worden. De hond beheerste de oefening, maar volgde het commando niet op. Dat gebeurde de laatste tijd vaker: Beau vertikte het om te gaan zitten. Mevrouw gaf rukjes aan de lijn, maar, tot haar grote ergernis, zonder resultaat.
Ook Mara wilde niet gaan zitten. De eigenaar werd ongeduldig. De hond kende het commando, maar negeerde het. Al twee weken vertikte ze het om te gaan zitten. Meneer bleef “zit!” roepen, maar ook hier zonder resultaat.
De Greyhound Layla, net een maand in huis na gered te zijn van de renbanen uit het buitenland van de renbanen uit het buitenland, wilde evenmin gaan zitten. De eigenaar dacht dat elke hond toch kan zitten, maar Layla voerde het commando niet of slechts scheef uit.
Drie vergelijkbare situaties, drie verschillende oorzaken.
In het eerste geval is het duidelijk: als je steeds half wordt gekeeld, is het logisch dat ‘zitten’ geen prettige associatie meer oproept. Er moet opnieuw worden getraind, zodat de hond leert zitten op een verbaal commando of duidelijk gebaar, met vooral de associatie: zitten is leuk! in plaats van zitten doet pijn.
In het tweede geval bleek, na goed doorvragen, dat de hond twee weken eerder was uitgegleden op een pas geboende vloer. Hij had een soort zijwaartse spagaat gemaakt en durfde nauwelijks meer te lopen. Onderzoek wees uit dat de kruisbanden gescheurd waren. Opnieuw aanleren met een totaal ander woordje in plaats van het “besmette” zit bleek de oplossing.
Bij de Greyhound was de oorzaak lichamelijk: renhonden hebben vaak zulke ontwikkelde spieren in hun achterpoten dat ‘normaal’ zitten fysiek lastig of onmogelijk is.
Benji is een leuke hond, maar niemand mocht hem aanraken. Als men hem over zijn koppie aaide, gromde hij, en soms hapte hij. Hij was moeilijk te hanteren en luisterde alleen wanneer het hem uitkwam.
Ranger is ook een vriendelijke hond, maar sinds een week laat hij niemand meer aan zijn hoofd komen. Bij aanraking viel hij uit en hij had iemand al gebeten. Normaal was hij juist zachtaardig en goed te sturen.
Twee vergelijkbare situaties, twee totaal verschillende oorzaken.
In het eerste geval ging het om een hond die moeite had met gezag a.g.v. een niet optimale socialisatie. Naast training, waarin de eigenaren leerden beter leiding te geven, werd uitgelegd dat over het hoofd aaien door honden vaak als overheersend wordt ervaren. Door honden liever onder de kin of op de borst te kriebelen, voorkom je veel onbegrip en soms zelfs bijtincidenten.
In het tweede geval bleek na doorvragen dat de hond een oorontsteking had gehad. De pijn bij aanraking van het oor leidde tot de associatie: aaien over het hoofd doet zeer. Door voorzichtig positieve ervaringen op te bouwen, met lekkers en zachte aanrakingen verdween de angstreactie. De familie kon opgelucht ademhalen: Ranger was niet vals, maar had pijn gehad.
Tot slot nog twee nagenoeg identieke voorbeelden met toch weer een totaal andere oorzaak:
Mevrouw was wanhopig: het lukte haar maar niet om Bobby zindelijk te krijgen. Tijdens de cursus had ik het onderwerp al behandeld en een stappenplan meegegeven, maar ze had enkele lessen gemist en dus ook een deel van die informatie. Omdat ze een eigen bedrijf heeft en vaak van huis is, liep het oefenen niet altijd volgens plan. Soms kwam er simpelweg iets tussen.
Ook meneer begon de moed te verliezen. Het lukte hem niet om Lady zindelijk te krijgen, en hij vroeg zich af of het wel normaal was dat een hond zó vaak plaste. Bovendien merkte hij dat ze tijdens het plassen kreunde. Ondanks al mijn adviezen en zindelijkheidstrainingen bleef Lady binnenshuis plassen.
Bij Bobby wilde het kwartje niet vallen, simpelweg omdat ze te weinig naar buiten werd gebracht en te vaak de kans kreeg om binnen haar behoefte te doen. Bovendien werd ze telkens gestraft wanneer dat gebeurde, waardoor ze het niet meer durfde te doen in het bijzijn van haar eigenaar. Uiteindelijk bood de hulp van mevrouws moeder (die alle tijd had) en graag met Bobby ging wandelen. Samen met de inzet van een hondenuitlaatservice de oplossing voor het probleem.
Bij Lady lag het ingewikkelder. Bij de eerste melding van vaak en veel plassen adviseer ik altijd om wat urine op te vangen en te laten onderzoeken door de dierenarts. Toch werd er telkens gezegd dat de hond kerngezond was en het gewoon expres deed. Pas weken later, toen ik hoorde dat ze kreunde tijdens het plassen, drong ik opnieuw aan om naar de dierenarts te gaan. Toen bleek dat Lady al die tijd een blaasontsteking had. Het arme hondje had al die tijd pijn gehad, terwijl een eenvoudig kuurtje haar weken eerder had kunnen helpen, en haar eigenaar veel zorgen had kunnen besparen.
Deze voorbeelden laten zien hoe belangrijk het is om altijd eerst medische oorzaken uit te sluiten, voordat je gedrag probeert te corrigeren. Alleen dan kun je eerlijk en effectief trainen.
Kom je er zelf niet uit? Ik help je graag om op een respectvolle manier met je hond te werken. Geen dwang en geen pijn, maar trainen met liefde, kennis en plezier.
— Veronica van Ameijde, Martin Gaus Hondenschool Eindhoven.
